Podczas każdego wyjścia do pracy, spaceru w sobotnie popołudnie czy powrocie ze sklepu, spotykamy się z elementami małej architektury miejskiej. Większość osób nie zdaje sobie sprawy z tego, które elementy do niej należą, jak bardzo są istotne w codziennym, społecznym funkcjonowaniu i czym w ogóle są.
Zazwyczaj wiedza ta jest zarezerwowana dla osób związanych z inwestycjami miejskimi. Warto jednak zorientować się, czym są takie obiekty. Niektóre z nich można bowiem zainstalować na swojej własnej działce lub okolicy domu!
Mała architektura – czym dokładnie jest?
Pojęcie architektura odnosi się do obiektów materialnych, które są wykonywane przez człowieka i związane z określonym miejscem. To takie obiekty, które służą zaspokojeniu potrzeb osobistych oraz potrzeb społecznych – czyli, np. domy mieszkalne, szkoły, teatry, urzędy etc. Z kolei terminem „mała architektura” określa się obiekty o odmiennej budowie oraz celu. Obejmuje on swoim znaczeniem niewielkie obiekty budowlane, które są wznoszone przez człowieka do zagospodarowania wolnej przestrzeni. Obiekty tego typu stawia się m.in. w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań jedno- lub wielorodzinnych. Stanowią one uzupełnienie krajobrazu w miastach, na osiedlach, przy zakładach pracy, a także parkach, ogrodach, a nawet placach zabaw czy innych miejscach związanych z kulturą, biznesem lub rekreacją.
Przykłady małej architektury miejskiej
Mała architektura, obecna w kompleksach miejskich, dzieli się na kilka typów. Należą do niej obiekty:
- kultu religijnego – są to m.in. przydrożne kapliczki, krzyże lub figurki świętych;
- ogrodowe – pergole, fontanny, rzeźby, figurki, altany, wiaty, donice i inne;
- użytkowe – te zaś dzielą się na elementy porządkowe oraz rekreacyjne. Do pierwszej grupy zalicza się śmietniki, ulicowskazy, tablice informacyjne oraz trzepaki i nie tylko. Do drugiej grupy zalicza się m.in. ławki, siedziska, huśtawki etc.
Mała architektura miejska – inne znaczenie
Terminem tym określa się również obiekty związane z ruchem drogowym, czyli takie, których celem jest zwiększanie bezpieczeństwa użytkowników – tak pieszych, jak kierowców, rowerzystów, osób poruszających się na hulajnogach, deskorolkach czy rolkach. Ta grupa obiektów obejmuje elementy dobrze znane z życia codziennego, między innymi sygnalizację świetlną czy stojaki rowerowe.
Do najważniejszych elementów ruchu drogowego, które wchodzą w skład małej architektury miejskiej, zalicza się słupki uliczne. Za ich pomocą zabezpiecza się chodniki i miejsca nieprzeznaczone bądź przeznaczone do parkowania. Służą one także do wytyczania ciągów komunikacyjnych. Słupki uliczne są także wykorzystywane do uniemożliwiania pieszym przekraczania jezdni w niedozwolonych miejscach. Elementy te są dostępne w różnych wielkościach, kolorach i kształtach. W zależności od modelu i jego designu mogą pełnić funkcję ostrzegawczą/informacyjną bądź ekstatyczną. Eleganckie słupki uliczne utrzymane w klasycznej estetyce i ciemnych kolorach mogą stanowić piękną ozdobę parku lub ulicy.
Do infrastruktury drogowej, która wchodzi w skład małej architektury miejskiej, zalicza się też wszelkie szlabany, tablice oraz bariery chodnikowe.
Funkcja małej architektury miejskiej
Pokrótce opowiedzieliśmy już o tym, jakie funkcje pełną tego typu obiekty, ale warto to rozwinąć. W zależności od typu, mała architektura miejska może pełnić funkcję estetyczną, użytkową, porządkową oraz bezpieczeństwa.
Ta pierwsza jest niezwykle ważna, gdyż estetyczne zagospodarowanie przestrzeni jest wizytówką danego miasta – istotną zarówno z perspektywy mieszkańców, jak i turystów. Z tą funkcją łączy się funkcja porządkowa. Mała architektura miejska taka, jak kosze na śmieci, pomaga w utrzymaniu porządku w mieście – na ulicach, w pobliżu obiektów rekreacyjnych, sportowych, handlowych i innych, a także w parkach i na skwerach. Mała architektura miejska pełni też funkcję użytkową. Umożliwia odpoczynek (ławki), rekreację (huśtawki, piaskownice) czy korzystanie z infrastruktury. Jedną z najważniejszych funkcji tego typu obiektów jest też zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom ruchu drogowego.
